Katıldığı Yönettiği Savaşlar

Ata-Trablusgarp

Mustafa Kemal, Trablusgarp bölgesinde yönettiği kuvvetler ile beraber

31 Mart Vakası

Mustafa Kemal Atatürk, öncelikle 3. Ordu’ya bağlı Selanik Redif Fırkası’nın Kurmay Başkanı olan Mustafa Kemal 31 Mart vakası nedeniyle İstanbul’daki istanı bastırmak amacıyla görevlendirilir ve bu isyan başarılı bir şekilde bastırılır.

Arnavutluk İsyanı

15 Ocak 1911 tarihinde cereyan eden Arnavutluk İsyanı nedeniyle İsyanı bastırmak üzere görevlendirilen Harbiye Nazırı Mahmut Şevket komutasındaki kuvvet içerisinde yer almış ve isyan 1 ay içerisinde bastırılmıştır.

Trablusgarp Savaşı

1911 ve 1912 tarihleri arasında bu günkü Libya topraklarının bir bölümünü ifade eden Trablusgarp bölgesinde cereyan eden isyanları ve İtalyan işgalini bastırmak amacıyla görevinden azlini isteyerek bölgeye gitmek istediğini bildirir. İzin alındıktan sonra bölgede yerel halkı isyancı ve işgalci kuvvetlere karşı örgütler ve bu örgütlenen yerel kuvvetler ile beraber cephelerde çatışmaları yönetir ve katılır. Ancak hem arkadaşları, hem emri altındaki gönüllü yerel savaşçılar hemde kendisinin bütün gayretlerine rağmen bölge toprakları düşman kuvvetlerinin eline geçmiştir.

Balkan Savaşları (İkinci Balkan Savaşı)

1912 ve 1913 yıllarıdan Balkan Savaşları adı verilen Birinci ve İkinci Balkan savaşları meydana gelir. Birinci Balkan Savaşları’na katılamayan Mustafa Kemal İkinci Balkan Savaşlarına Bolayır Kolordusu Kurmay Başkanlığı görevine getirilerek katılmış ve Birinci Balkan Savaşında kaybedilen bir kısım toprakların alınmasını sağlayan kuvvetlerden birisi olmuştur.

Çanakkale Savaşları

Conkbayırı Taaruzu :Liman von Sanders komutasında altındaki 19. Tümen’in başında olan Mustafa Kemal, İngiliz kuvvetlerini Conkbayırı’nda sıkıştırarak Taaruz başlatmış ve İngiliz kuvvetlerini başarılı birşekilde püskürtmüştür. Ancak boş durmayan düşman kuvvetleri bölgeye çıkarma yapmaya devam etmiş ancak Mustafa Kemal komutasındaki kuvvetler düşmana ağır zahiyatlar vererek başarılı bir şekilde görevlerini yerine getirmişlerdir. Elde edilen bu başarı üzerine Mustafa Kemal 1 Haziran 1915 tarihinde Miralaylığa yani Albay rütbesine yükseltilir.

Arıburnu ve Seddülbahir Savunması :Düşman kuvvetleri asla vaz geçmeyecektir. Emellerine ulaşmak için bu seferde 6 ve 7 Ağustos l915 günlerinde tekrar çıkarma yaptılar fakat Mustafa Kemal’in aldığı önlemler neticesinde bu çıkarmalarda kısa sürede püskürtüldü.

Birinci Anafartalar Zaferi :8 Ağustos 1915 tarihinde Anafartalar Grup Komutanlığı görevine getirilen Albay Mustafa Kemal ertesi gün iş başına koyulur ve çıkarma yapan düşman kuvvetlerinin ilerlemesini önleyerek geldikleri yere geri göndermiş fakat durmayarak Conkbayırı bölgesine komutasındaki askerler ile tekrar giderek 10 Ağustos 1915 sabahı kıyıdaki kuvvetlere taaruz başlatılmış ve Anafartalar bölgesi kati süretle kontrol altına alınmıştır.

Birinci Anafartalar Zaferi :İngiltere komutasındaki düşman askerleri son bir umutla tekrar çıkarma yapmayı deneyecekler ve ilerlemeye çalışacaklardır. Bölgede üç komutan ve bu üç komutanın emri altında bulunan askerlerin verdikleri mücadele ve azmin neticesinde düşman kuvvetleri ülke bölge topraklarında bir daha gelmemek üzere kovulmuştur. Bu üç komutan, Esat Paşa, Vehip Paşa ve Mustafa Kemal Paşa’dır.

Kafkasya Cephesi (Doğu Cephesi)

Bitlis ve Muş Topraklarının Kurtarılması :11 Mart 1916 tarihinde Kolordu Komutanı olarak Diyarbakır-Muş-Bitlis cephelerinin komutanı olarak tayin edildi. 1 Nisan 1916’da Tuğgeneralliğe yükseltildi ve hemen ardından işgal altındaki Bitlis ve Muş topraklarına taaruz başlattı şiddetli çatışmaların ardından 8 Ağustos 1916 akşamı Bitlis, 14 Mayıs 1917 tarihinde de Muş düşman işgalinden kurtulmuştur.

 

Sina ve Filistin Cepheleri

Yıldırım Orduları Grubu Komutanı General Liman von Sanders’in emrindeki 7. Ordu komutasına atanmıştır. Ayrıca Padişah’ın Onursal Yaveri ünvanıda kendisine yani Mustafa Kemal’e layık görülmüşütür. Ancak düşman kuvvetleri olan İtilaf kuvvetleri 3 komuta altında toplanan Yıldırım Orduları’na ağır zahiyatlar vermiş ve bölgedeki Osmanlı hakimiyeti son bulmak zorunda kalmıştır. Alınan yenilgiler üzerine Mustafa Kemal İstanbul’a telgraf çekerek antlaşma yapılması ister ve ardından Mondros Mütarekesi yani barış antlaşması imzalanır.

Kurtuluş Savaşı

Sakarya Meydan Muharebesi : 1921 4 Ağustos günü Millet Meclisi’nin kararıyla Başkomutanlığa getirilen Mustafa Kemal, kısa sürede orduyu toparlamış ve ihtiyaçlarının karşılanması için gereken tüm emirleri ülke geneline iletmiştir. Tüm bunlar yaşanırken düşman Yunan ordusu ilerlemeye devam ediyordu, Sakarya Nehri kıyılarına kadar gelmişti. Artık düşmana dur demenin vakti gelmişti. Başkomutan Mustafa Kemal komutasındaki ordu önce savunmaya sonrada karşı taaruza geçmiş ve düşman sakaryadan kovulmuştur. Mustafa Kemal bizzat cephede, ateş hattında yer almış ve emirleri buralardan vermiştir.

Büyük Taaruz (Başkomutanlık Meydan Muharebesi) : Düşman Yunan ordusu tüm planlardan habersiz Türk ordusunun artık daha fazla gücü kalmadığı düşüncesinde idi. Ancak durum böyle değildi. Yunan ordusu yeni bir taaruz hazırlığı içine girmiş, ancak Türk tarafında herşey uygulamaya kalmıştı. Ve Mustafa Kemal’in başkomutanlığındaki Fevzi Paşa ve İnönü Paşa emrindeki ordular karşı taaruza geçtiler. Sık ve çetin çatışmaların ardından düşman artık kıyı şeridinde evlerine dönmeyi bekleyen yolcular misali bekliyorlardı. Büyük destanların ardı ardına yazılığı bu çatışmalarda Sakarya Meydan Savaşı’nda olduğu gibi Mustafa Kemal emirlerini bizzat cepheden vermiştir.

Düşman kuvvetlerinin yurt topraklarından temizlenmesiyle savaş dönemide bitti. Artık iç sorunlara çare üretme ve artık büyüme zaman idi.

TRABLUSGARP SAVAŞI

İtalya, 19. yüzyılın sonlarına doğru, bugün Libya adıyla anılan Kuzey Afrika’daki Trablusgarp ve Bingazi’yi ile geçirmeyi planlamıştı. O dönem İngiltere Mısır’a, Fransa da Tunus’a hakim olmuş, İtalya da gözünü Trablusgarp’a dikmişti. İtalya, İngiltere ve Fransa’yla yaptığı gizli ve açık anlaşmalarla Trablusgarp’ı işgal onayını aldıktan sonra, 29 Eylül 1911’de Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. 5 Ekim 1911’de Trablus’a asker çıkardı. 20 Ekime kadar peş peşe Tobruk, Derne ve Bingazi İtalyanların eline geçti.

Osmanlı ordusunun genç subaylarından bir bölümü Trablusgarp’ı savunmak için gönüllü olarak Mısır, Tunus yoluyla cepheye gittiler. Binbaşı Enver Bey, Kolağası Mustafa Kemal, Fuat Bey (Bulca), Nuri Bey (Conker), Fethi Bey (Okyar), Albay Neşet Bey bu subaylar arasındaydı. Enver Bey, Trablus’ta yerli Arapları teşkilatlandırarak savunmaya katılmalarını sağladı ve Askeri birlikleri üç komutanlığı ayırdı. Trablus Komutanlığı : Kurmay Albay Neşet Bey Bingazi Komutanlığı : Kurmay Binbaşı Enver Bey Derne Komutanlığı : Kurmay Binbaşı Mustafa Kemal Seyahati sırasında binbaşılığa yükselen Mustafa Kemal, 8 Aralık 1911’de Trablusgarp’a geldi. 22 Aralıkta Tobruk Savaşı’nı kazandı. Derne’de 16/17 Ocak 1912 taarruzunda gözünden yaralandı. Bir ay hastanede tedavi gören Mustafa Kemal, 6 Mart 1912’de Derne komutanı oldu. Derne’de başarılı savunma muharebeleri yaptı.

Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşı’nın çıkması üzerine 15-18 Ekim 1921 tarihleri arasında, Osmanlı-İtalyan delegeleri arasında imzalanan Ouchy (Uşi) Barış Antlaşması ile sona erdi. Antlaşmaya göre Trablusgarp ve Bingazi tam bir İtalyan sömürgesi oldu. İtalya bununla da yetinmeyerek, 5 Kasım 1911’de Trablusgarp ve Bingazi’yi topraklarına kattığını dünyaya duyurdu. Gönüllü subaylar Balkan Savaşında görev almak üzere İstanbul’a döndüler.

Print Friendly, PDF & Email

Leave a Reply